از زرد، خاکستری، قرمز و نارنجی سنتی، آجر نسوز یزد در بسیاری از شهرهای ما در همه جا وجود دارد و به طور گسترده در ساخت و ساز استفاده می شود.
به طور خلاصه، فرآیند تولید آجرهای سنتی شامل قالب گیری خاک رس و پختن آن در کوره ها، تسهیل ایجاد بلوک های جامد، بلوک های سوراخ دار، کوبوگوها، کاشی ها و اشکال دیگر است.
آجرهای سرامیکی ارزان هستند. پیدا کردنش آسان است؛ دارای مقاومت قوی، اینرسی حرارتی و پایان. و برای ساخت و ساز نیاز به چنین نیروی تخصصی ندارند.
اما اگر نصب در نزدیکی منابع گرمای زیاد انجام شود، آجر معمولی در نهایت ترک خورده و می‌شکند و آجرهای نسوز را مناسب‌تر می‌کند. اما به چه معنا است؟
ممکن است متناقض به نظر برسد که ماده ای که در کوره ها در دمای بیش از 1000 درجه سانتیگراد سوزانده شده است نتواند در برابر درجه حرارت بالا مقاومت کند.
در واقع مشکل اصلی شوک حرارتی است. هنگامی که آجر معمولی با منبع گرما تماس پیدا می کند، به سرعت منبسط می شود. هنگامی که منبع متوقف می شود (مثلاً آتش خاموش می شود)، مواد منقبض می شوند.
این تغییرات ناگهانی دما بر پایداری سازه تأثیر می گذارد و می تواند باعث ایجاد ترک و سایر مشکلات جدی شود. مواد نسوز آنهایی هستند که می توانند در برابر حرارت بالا مقاومت کنند بدون اینکه حرارت به ساختار، مقاومت یا هدایت حرارتی آنها آسیب برساند.
در مورد آجر، ترکیب شیمیایی نسوزها با آجرهای معمولی متفاوت است که بر رنگ و هدایت حرارتی آنها نیز تأثیر می گذارد. متشکل از خاک رس حاوی آلومینا و سیلیس، عناصری که قادر به تحمل دمای بالا هستند. در حالی که آلومینا دارای کیفیت بازتابی است، سیلیس یک عایق عالی است.
هر چه آلومینا در مخلوط بیشتر باشد، دمایی که آجر تحمل می کند (یک ملاحظات ضروری برای مصارف صنعتی) و قطعه گران تر خواهد بود. سیلیس رنگ خاکستری بیشتری دارد، در حالی که آلومینا ظاهر زردتری دارد.
علاوه بر عملکرد فنی، معمارانی هستند که از آجرهای نسوز اکسپوز برای ساخت و پوشش سطوح استفاده می کنند. در پروژه Tropical House Urveel که توسط گروه طراحی طراحی شد، از آجرهای نسوز به روش های مختلفی استفاده شد.
این آجرها گاه متخلخل مانند «جلی هندی»، گاه مات و بافت، گاه پاسیو و گاه پس‌زمینه، در سرتاسر خانه دیده می‌شد.
